Klooster Beyenburg 650 jaar, 1948

Op 11 november 1948 was het 650 jaar geleden dat de kruisheren een klooster stichtten in Beyenburg. De pastoor van Beyenburg, Josef Schulte contacteerde magister-generaal Willem van Hees. Als tussenpersoon trad de Duitse kruisheer Carl Fischer op.

zicht op de straat en de kerk, gezien vanaf de absis
De kloosterkerk in Beyenburg

Carl Fischer

De jonge kruisheer Carl Fischer (1911-1978) had het noviciaat in Neeritter gemaakt, filosofie gestudeerd in Zoeterwoude en theologie gevolgd in St. Agatha. Op 23 juli 1939 werd hij tot priester gewijd in Nijmegen door Mgr. A.F. Diepen. Na het behalen van zijn jurisdictie volgde een benoeming voor Brazilië om in Campos een nieuwe stichting te beginnen.

Wegens het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog geraakte hij niet in Brazilië. In februari 1942 werd hij opgeroepen om zijn dienstplicht te vervullen in het Duitse leger. Van april 1942 tot april 1945 werkte hij als Sanitäter. Drie jaar later moest hij zich overgeven aan de Amerikanen. Van mei tot juli 1945 werkte hij als zielzorger in het lazaret voor krijgsgevangenen in Augsburg.

Van november 1945 tot juni 1946 was hij plaatsvervangend pastoor in Ölinghausen (Arnsberg). Van juni 1946 tot december 1947 was hij coöperator in Songenhalthausen (bisdom Paderborn). In december 1947 mocht hij de grens weer passeren en verhuisde hij naar Uden. Hij werd er leraar aan het Kruisherencollege tot oktober 1951. Tevens werd hij assistent in Vorstenbosch.

Inzet voor de hervestiging van de Kruisheren in West-Duitsland

Van 1951 tot 1953 studeerde hij aan de Gregoriana in Rome en promoveerde tot licentiaat in het kerkelijk recht als opstapje voor een pastoraat in Duitsland. In oktober 1953 trok hij als een van de pioniers naar Wuppertal om zich te vestigen in de Chlodwigstrasse. Later werd hij de bouwheer van de Hedwigkerk om in 1961 nog eens hetzelfde te doen in Breitscheid. Om gezondheidsredenen kreeg hij in 1978 eervol ontslag.

Louis Sips getuigde over hem in 1978: “Hij is een man geweest van onschatbare waarde. Zeker voor onze hervestiging in West-Duitsland. Uitermate handig had hij al gauw een voet tussen de deur bij allerlei kerkelijke en burgerlijke instanties. En zijn flux de bouche bracht menig starre ambtenaar op de knieën, en Carl wist zo menigeen naar zijn hand te zetten. Hij had een enorm gemak om contacten te leggen, vol levensgevoel en medeleven en wist met kleine attenties heel veel mensen mee te slepen. (…)”

De herdenking in 1948

formeel groepsportret van kruisheren en clerici op de treden van een stoep
Herdenking van 650 jaar klooster Beyenburg, 1948

Op de foto, die naar aanleiding van het ‘jubileum’ in 1948 werd gemaakt, herkennen we:

van links naar rechts op de eerste rij: J. Weidmann (pastoor in Barmen, een stadsdeel van Wuppertal), Josef Schulte (pastoor in Beyenburg, overleden in september 1962), Magister-generaal Willem van Hees, J. Weiss (deken van Elberfeld), ? Jöbeler (deken van Barmen) en dr. K. Hegel;

van links naar rechts op de tweede rij: Carl Fischer o.s.c., J. Wielfers (kapelaan in Barmen), Adrianus Johannes van der Rijt o.s.c. en ? Peters (pastoor in Schwelm).

Janus van der Rijt

Adrianus (roepnaam: Janus) van der Rijt (1914-1999) werd tegelijk met Carl Fischer tot priester gewijd. Van 1940 tot 1942 studeerde hij theologie en economie aan de katholieke universiteit in Nijmegen. In augustus 1940 werd hij conventualis in Hees.

Eigenlijk was hij benoemd voor de missie in Indonesië, maar door de oorlog ging dat niet door. Daarom werd hij gevraagd om te gaan helpen in de missieprocuur in Hees-Nijmegen, eerst als assistent van missieprocurator Jan Busé en daarna van Piet Bakker. De kracht van Janus lag vooral in het leggen en onderhouden van contacten met familieleden van missionarissen, zelatricen, vrienden en bekenden van de kruisheren.

Van 1949 tot 1957 was Janus van der Rijt ook vicerector in Hees. Het huis was gevuld met jonge kruisheren die aan de universiteit in Nijmegen studeerden. Jan werd zelf missieprocurator van 1971 tot 1979 en rector domus in Hees. Hij verleende tevens assistentie in de parochies in de omgeving, o.a. in Leuth. Later ging hij wonen in huize Alverna in Wychen en verleende assistentie bij de zusters benedictinessen in Hees.


Bronnen

Over Carl Fischer kan men meer vernemen in het jubileumboek 50 Jahre Kreuzherren in Deutschland, 1953-2003. Bonn, 2004.

Over Janus van der Rijt kan men meer lezen in Bulletin Provincie Sint Augustinus, 2000, afl. 1, pp. 2-4