Veertig jaar Kruisvinding parochie in Rotterdam in 1963

Op 23 augustus 1963 bestond de Kruisvinding parochie in Rotterdam veertig jaar. De daarop volgende maand werd een week lang feest gevierd.

tekening met 5 kerken van de parochie rond 40 jaar parochie feest
Kaft van het feestprogramma 1923-1963

Opening van de feestweek

Op zaterdag 21 september 1963 werd de feestweek om 19.00 uur geopend in de kerk. Onder het luiden van de klokken kwamen de aanwezige priesters, broeders en zusters in processie de kerk binnen, voorafgegaan door een stoet van bruidjes en de leden van de parochiale jeugdverenigingen. Een korte toespraak werd gehouden, voorafgegaan door gebed, zang en Schriftlezing.

De volgende dag ging pastoor M. Fleskens o.s.c. voor in de plechtige eucharistieviering van 10.30 uur. Pastoor M. Nillesen o.s.c. trad op als diaken, pastoor A. Emmen als subdiaken en prior-provinciaal H. van den Ven als presbyter assistent. De feestpredicatie werd gehouden door pater E. van Vucht s.j., een voormalig parochiaan van de Kruisvinding parochie.

Onder leiding van C. Raateland o.s.c. zongen het zangkoor Domino cantare, bis orare en het Celleskoor de messe responsoriale van J. Gelineau. Na de H. Mis werd door het zangkoor en het Celleskoor, dat onder leiding stond van broeder Leo Jägers, de jubelcantate Klapt in de handen van H. Clemens gezongen.

groep kruisheren in habijt
De Kruisheren in Rotterdam in 1934. Zittend van links naar rechts Johannes Wilhelmus Verhagen (1870-1936), Wilhelmus Hermanus Mulder (1878-1960) en Joannes Antonius van ’t Rood (1889-1977). Staand van links naar rechts ziet men Joannes Berkhout (1908-1972), Petrus Bakx (1878-1963), Antonius Alphonsus Martinus Tünissen (broeder Antoon,1906-1979), Henricus Joannes Maria de Gruyter (1905-1988), Wilhelmus Theodorus Poel (broeder Marcus, 1882-1970) en Egidius Arnoldus van Toor (broeder Gied, 1885-1959, portier, koster, tuinman en kok).

De rest van de feestweek

Om 14.00 uur stond een feestelijke parochiereünie op het programma. Verschillende zangkoren traden op en heel wat oud-parochianen haalden herinneringen op aan vroegere jaren. Maandag 23 en dinsdag 24 september kon een talrijk opgekomen publiek genieten van de parochierevue 40 Jaar.

Op woensdag 25 september waren de kinderen van de parochie eerst aanwezig in de H. Mis en werden daarna getrakteerd op een groot kinderfeest. De donderdag 26 september vond om 19.30 uur een plechtige requiemmis plaats voor alle overleden parochianen uit de voorbije veertig jaar.

Op vrijdag 27 september ging een feestavond door voor de jongeren van de parochie (17 tot 25 jaar): eerst werd de parochierevue 40 jaar opgevoerd en daarna begon het feestbal. Zaterdag 28 september werd de feestweek beëindigd met een fietsenrally voor de jongeren, die de lagere school hadden verlaten en niet ouder waren dan zestien jaar.

De eerste kerk

De kruisheren kwamen in maart 1922 naar Rotterdam voor de zielzorg in Tuindorp Vreewijk. Op 7 april 1922 werd een noodkerk aan de Enk ingezegend. Mgr. A. Carlier richtte op 23 augustus 1926 de parochie officieel op onder de titel H. Kruisvinding en benoemde W. Mulder o.s.c. tot eerste pastoor. De eerste steenlegging van de definitieve kerk vond plaats op 3 mei 1926. Een jaar later, op 3 mei 1927, werd de kerk door Mgr. A. Carlier geconsacreerd.

groep kruisheren in habijt rond missiebisschop Blessing
De Kruisheren in Rotterdam, 1939. Zittend vlnr.: M. Nillesen, Fr. Blessing en W. Mulder; staand: G. Wester, M. Poel, A. Tünissen, H. Waldram, G. Aengenent, E. van Toor en J. van ’t Rood.

In dat jaar kwamen de zusters van de Choorstraat uit ’s-Hertogenbosch het onderwijs van de meisjes verzorgen. In 1928 namen de broeders van Oudenbosch het onderwijs voor jongens over.

De bijkerken

De eerste bijkerk, de Theresiakapel in Bolnes werd in 1928 ingezegend. Ook werd in dat jaar in de Brabantse straat een kapel geopend van het St.-Franciscus Liefdewerk. In 1934 werd de tweede bijkerk in IJsselmonde ingezegend. Kruisheer M. Nillesen werd in 1939 benoemd tot pastoor van de parochie. Zes jaar later werd Huize De Haven van de Vrouwen van Bethanië opgericht. In 1946 werd de St.-Augustinusbibliotheek in een eigen gebouw ondergebracht. De derde hulpkerk, de kapel van Onze Lieve Vrouw van Fatima aan de Ogiersingel werd in 1949 in gebruik genomen. Tevens werd de St.-Odilia Speeltuin geopend. De St.-Clara-Stichting begon dat jaar haar weldoend werk. De vierde hulpkerk werd in 1951 in Barendrecht geopend. In 1952 werd een vijfde hulpkerk in gebruik genomen in de nieuwe woonwijk Zuidwijk.

zicht op nieuwbouw-complex, in het midden de kerk met toren, rechts de klooster-pastorie, en links het zusterhuis
Kruisherenkerk aan de Beukendaal in Rotterdam Zuid, 1926. Links het zusterhuis, in het midden de kerk, rechts de klooster-pastorie.

Het Jeugdhuis

Kruisheer Fleskens werd in 1954 tot pastoor van de parochie benoemd. In Oosterhout werd kamphuis Ahoy opgericht. De Dominicanessen kwamen in 1957 naar de parochie voor het maatschappelijk werk. Het Zusterklooster aan de Dalweg werd Jeugdhuis in 1963. Twee jaar later ging de eerste paal de grond in voor de noodzakelijke uitbreiding en vergroting van het Jeugdhuis, waardoor het een doelmatig parochiecentrum zou worden.

drie kruisheren in habijt
J. Verhagen, W. Mulder en E. van Toor (vlnr.)

De kruisheren in Rotterdam

Gedurende deze veertig jaar werkten elf broeders op de pastorie: Egidius van Toor (1922-1959, portier, koster, tuinman en kok), Marcus Poel (1928-1951), Jan van Bommel (1928-1935, huishoudelijk werk), Antoon Tünissen (1935-1956), Jan Künter (1953-1958), René Peeters (1942-1944), Leo Jägers (1948-1957), Felix Sondag (1957-1962), Alexander Brouwer (1957-1966), Willem van Haasteren (1962-1964) en Hubertus Erkamp (1962-1966, 1967-1974).

Een groot aantal kruisheren werkte in deze veertig jaar als pastoor of assistent in de parochie.

  • W. Mulder, pastoor, 1922-1939/1956-1960
  • J. Verhagen, 1923-1936
  • J. Koch, 1923-1931
  • J. van ’t Rood, 1927-1953
  • A. van Asseldonk, 1929-1930
  • C. Friedeman, 1930-1933
  • P. Bakx, 1931-1950
  • H. de Gruyter, 1933-1940
  • J. Berkhout, 1934-1935
  • G. Wester, 1935-1959
  • M. Nillesen, pastoor, 1936-1954
  • G. Aengenent, pastoor, 1937-1952
  • A. Emmen, pastoor, 1939-1946/1952-1958
  • H. Waldram, pastoor, 1940-1961
  • F. Richter, 1940
  • H. van Haaren, pastoor, 1942-1945
  • J. Verhoeven, 1943-1947
  • C. Rooijakkers, 1944-1946
  • A. Hogema, prior, 1945-1958
  • R. Schellekens, 1946-1956
  • J. Meulemeester, 1947-1951
  • Th. Lucassen, 1948-1956
  • W. Bogaertz, 1950-1953
  • J. Sweertz, 1953-1956
  • M. Fleskens, prior, 1953-1965
  • J. Heuvelmans, 1954-1956
  • L. Blessing, 1954-1955
  • A. van Gils, 1954-1956
  • C. Raateland, 1955-1965
  • C. Leeuwen, 1956-1967
  • A. Villevoye, 1956-1957
  • W. Oostendorp, 1956-1961
  • L. Nollet, 1957-1963
  • J. Broersen, 1957-1958
  • D. Boereboom, 1958-1960
  • P. Kleys, 1958-1968
  • J. Brammen, aalmoezenier, 1958-1961
  • C. van Dal, 1959-1961
  • A. Veerkamp, 1959-1976
  • J. Nijman, 1960-1968
  • Th. Scheerder, 1961-1962
  • J. van Oort, 1961-1962
  • A. Beyersbergen van Henegouwen, 1961-1972
  • A. Lafeber, 1962-19??
  • H. Nieuwkamp, 1963-19??
rijtje van 4 geschakelde woningen, de linkse wat hoger
De eerste pastorie

Maatschappelijke voorzieningen

Naast de pastorie bevond zich de Augustinus bibliotheek. Eertijds stonden lange rijen geduldig te wachten en in de oorlogsjaren, toen de bibliotheek moest sluiten, werden ’s avonds heimelijk boeken rondgebracht. Vele gezinnen maakten in de jaren 1923-1963 dankbaar gebruik van de grote collectie boeken.

In de geschiedenis van de jubilerende parochie speelde de St. Odiliaspeeltuin een grote rol. Vele tienduizenden kinderen genoten van wat anderen met veel zorg en toewijding hadden opgebouwd.

Vanaf 1945 bood de dansclub Spes Bona aan de jongeren van de parochie en ook van daarbuiten, de gelegenheid om zich in de dans te bekwamen. Even belangrijk was de mogelijkheid die aan de jeugd geboden werd om elkaar te ontmoeten. Vele gezinnen bewaarden aan de dansclub mooie herinneringen.

een hoge barak diende als noodkerk
Noodkerk St. Augustinus in Barendrecht, 1960